Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej
Stowarzyszenie Architektów Polskich
Andrzej GałkowskiHenryk DziatkowskiHieronim ŚwierczyńskiMieczysław RekTadeusz Stanisław BaumStanisław Leon MarzyńskiJacek Miłosław MayZbigniew WacławekMarian BenkoWładysław JotkiewiczWojciech Józef PiotrowskiEugeniusz StochelDanuta Krystyna KopkowiczJózef GałęzowskiRomuald WirszyłłoWojciech OpaniaStefan KozińskiHenryk LewulisWacław Józef Szymon NowakowskiRoman ChrystowskiTadeusz Robert PlebańskiJan KossowskiAdolf KamienobrodzkiZbigniew OdrzywolskiMichał KumunieckiRoman Seweryn MedwidRudolf Feliks MacuraZbigniew ŁabudaStanisław DoruchowskiTeresa Maria Kłębkowska-ReńskaWładysław JabłońskiJacek Paweł RochalaKrzysztof GądekJędrzej Jacek SynakiewiczAndrzej Bolesław FonfaraHanna Maria Buczkowska-PietruskaAntoni PawlikowskiJan Wojciech KożuchowskiTadeusz Antoni MallendowiczWiesław Maciej WódkiewiczZofia ŚwitakowskaHelena LemańskaStanisław Kazimierz ŻurańskiAndrzej Leszek SzulcEwa Cieślukowska
In memoriam - Pamięci Architektów Polskich

Znajdź architekta


Wyszukiwanie zaawansowane

Kalendarium

24 kwietnia 2024 r.

Urodzili się:

Zmarli:

Ostatnio dodani

Ostatnio zmarli

Wszyscy architekci

Dodaj architekta

II WŚ - lista strat

Okrągłe rocznice

Kontakt

Polityka cookies

Edward Grajewski
Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich

arch. Edward Grajewski

* 17.02.1926, Radom

† 18.05.2008, Radom

Edward Grajewski - architekt, urbanista.
Członek SARP O. Radom.
Absolwent Wydziału Architektury Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1953). Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (1955).

Pracownik Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Radomiu (od 1955), jej kierownik (1960), następnie dyrektor Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego w Radomiu (1975). Od 1984 w Biurze Projektowo-Technologicznym PEWA w Warszawie Oddział w Radomiu.

Autor wielu planów miejscowych, m.in.:
- plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego centrum miasta Radomia - współautorzy: Stefan Witkowski, Ryszard RodakZdzisław Maj - Nagroda III stopnia KBUA 1963 - zespołowa.

Współzałożyciel Koła Terenowego SARP w Radomiu.

Odznaczenia m.in.: Brązowa Odznaka SARP (1959), Srebrna Odznaka SARP (1964), Odznaka Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska (1974), Medal 40-lecia PRL (1986).

Pochowany na cmentarzu parafialnym św. Wacława w Radomiu (21.05.2008).

 

*********************************************************************************
Wspomnienie

W dniu 21 maja 2008 roku pożegnaliśmy naszego Kolegę Edwarda Grajewskiego, radomianina z urodzenia i wyboru. Tu krótko przed wybuchem II wojny światowej ukończył szkołę podstawową imienia Gabriela Narutowicza, wybudowaną w okresie międzywojennym staraniem władz miejskich Radomia. W latach okupacji hitlerowskiej, już jako 16–letni chłopiec pracował na stanowisku robotniczym w Zakładach Metalowych. Po wojnie ukończył radomskie Liceum Budowlane, nazywane kuźnią kadr architektów i inżynierów Radomia.
Po odbyciu służby wojskowej rozpoczął studia na Wydziale Architektury Wydziałów Politechnicznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i po ich ukończeniu, podjął pracę w utworzonej w 1955 r. Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Radomiu, awansując w następnych latach do funkcji jej kierownika. Tu, w 1960 r. przyjął mnie do pracy, tu od Niego uczyłam się Radomia. Był członkiem zespołów autorskich, opracowujących miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Radomia i plan jego centrum, za które w latach 1963 i 1965 Pracownia uzyskała dwie kolejne nagrody resortowe za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie urbanistyki. W tym trudnym, skąpym dla działalności prorozwojowej i inwestycyjnej okresie, polscy urbaniści doskonalili swój warsztat teoretyczny, próbując chociaż w tym zakresie zmniejszyć dystans cywilizacyjny pomiędzy własnym, uzależnionym politycznie i gospodarczo  krajem a krajami zachodniej Europy.
Dzięki otwartości Edwarda Miejska Pracownia Urbanistyczna uczestniczyła w seminariach i szkoleniach prowadzonych przez Instytut Budownictwa, Urbanistyki i Architektury w Warszawie, pozyskiwała konsultantów, była reprezentowana w kolejnych ogólnopolskich przeglądach opracowań planistycznych. Radomscy projektanci we współpracy z Instytutem wypracowywali i wdrażali metody planistyczne, na radomskich przykładach metody te rozpowszechniano. W tych latach w Pracowni sporządzono progową analizę możliwości rozwoju Radomia, która na następne dziesięciolecia określiła pole rozwiązań przestrzennych; w kreowaniu modelu komunikacyjnego miasta wzięto pod uwagę kształtującą się cywilizację samochodu, wymagającą zhierarchizowanej, czytelnej sieci ulicznej i adekwatnego ujednolicenia węzłów. Jako ważny element kształtowania struktur miejskich  wyodrębniono już wówczas system przyrodniczy, którego walory określały zlecane do wyspecjalizowanych jednostek opracowania fizjograficzne.
Były to lata, które wspominam z sentymentem jeszcze z innego powodu: Miejska Pracownia Urbanistyczna była rodzajem salonu kulturalnego Radomia – częstymi gośćmi byli tu: przedwojenny Prezydent Miasta Józef Grzecznarowski, ks. Władysław Paciak, lekarz i pisarz Zacheusz Pawlak, pisarze Jan Gauze i Jerzy Szymkowicz-Gombrowicz, panie mgr Maria Gajewiczowa i dr Halina Kisiel, organizująca wówczas radomskie archiwum, prof. arch. Wojciech Kalinowski z późniejszą żoną, archeologiem odkrywającym tajemnice Piotrówki, panią Ewą Kierzkowską oraz major Michał Tadeusz Brzęk-Osiński, za którego przyczyną wszyscy byliśmy członkami i sympatykami Towarzystwa Miłośników Radomia, a także siostrzenica majora, prof. arch. Hanna Adamczewska-Wejchert.
Jako członek Stowarzyszenia  Architektów Polskich Edward Grajewski działał także społecznie – był współzałożycielem Koła Terenowego SARP w Radomiu i organizatorem ogólnopolskiego Zjazdu Kół Terenowych w Radomiu w 1965 r.
W 1975 r., powołany w wyniku reformy administracyjnej kraju na stanowisko dyrektora, na bazie Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Radomiu organizował Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego w Radomiu. Swoją profesję traktował jako zawód zaufania społecznego. Pod Jego nadzorem Biuro sporządziło pierwszy plan zagospodarowania przestrzennego województwa radomskiego. W wyniku analizy historycznej, dokonanej w tym planie, w 1987 r. (po kilkuletnich staraniach) Dziewicy przywrócono prawa miejskie. Pod Jego kierunkiem, sporządzono w Biurze także plany 63 gmin województwa i inne specjalistyczne elaboraty. Na przykładzie Radomia w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w Warszawie opracowane zostały zasady określania przyrodniczych predyspozycji kształtowania struktury przestrzennej miast. W wyniku pionierskiego wdrożenia metody waloryzacji przestrzeni miejskiej w 1984 r. udało się uzyskać zgodę na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych blokowanego od lat fragmentu śródmieścia i skorygować strukturę przestrzenną Radomia. Podobne elaboraty sporządzono dla Szydłowca i Mogielnicy.
W 1984 r. w niesprzyjających dla rzetelnego wykonywania zawodu okolicznościach, będących pokłosiem stanu wojennego, Edward przeniósł się do Biura Projektowo-Technologicznego PEWA w Warszawie Oddział w Radomiu, gdzie pracował do momentu przejścia na emeryturę.
Ale ze środowiskiem zawodowym nie stracił kontaktu: uczestniczył w organizowanych spotkaniach Stowarzyszenia Architektów Polskich. Tu widziałam Go po raz ostatni – na dorocznym spotkaniu opłatkowym.

Żegnaj Kolego. Pozostaniesz na zawsze w naszej pamięci.

Elżbieta Maj

 

 

Galeria:

Nagrobek Edwarda Grajewskiego na Cmentarzu parafialnym św. Wacława w Radomiu; fot.: http://37.28.154.108/waclaw_radom/fotografie/14026.jpg (dostęp 17.05.2021)

Źródła:

  • Komunikat SARP, 11-12/2008; Elżbieta Maj, Wspomnienie o Edwardzie Grajewskim
Udostępnij na:
Biogram dodano: 09.03.2012 | Aktualizacja: 06.09.2023, 02:09:05 | Wyświetleń od 01.01.2018 r.: 1252