Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej
Stowarzyszenie Architektów Polskich
Andrzej Maria RzymkowskiKazimierz CiechanowskiJan Konrad StawiarskiAdam NaszarkowskiWiesław KaźmierskiTadeusz OrgelbrandAndrzej WejchertWłodzimierz GierałtowskiUrszula FrąkZbigniew Janusz OlszakowskiJanusz Antoni GospodarekWiktor TołkinStefan MikołajewskiSzczepan Karol BaumStanisław Jan OsetKazimierz Józef DziewońskiKrystyna Gesler-WiejakAndrzej Stanisław UrbanCzesław Teodor KotelaStanisław Marian MielnickiJózef ZdanowiczJerzy Henryk ZaleśnyJózef HandzelewiczJan BuykoJerzy GottfriedStanisław Tadeusz GrochowskiStanisława NowickaLudwik BerstlingJózef MachFranciszek KokeszAnna Derecka-BarszczyńskaLeonid MasłowAnna BasistaEdward KranzJacek Kazimierz DankowskiJerzy NosekAndrzej Tytus OsieckiHanna Maria Buczkowska-PietruskaJerzy Karol GurawskiZenon Tomasz SzopińskiWaldemar WawrzyniakJadwiga Elżbieta JamiołkowskaMaciej MoszewJadwiga Maria MaciejowskaAlicja Tatarkiewicz
In memoriam - Pamięci Architektów Polskich
Jerzy Feliks Kowarski
Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich

arch. Jerzy Feliks Kowarski

* 21.08.1917, Petersburg (Rosja)

† 03.07.2004, Zakopane

Jerzy Feliks Kowarski - architekt.
Członek O. Warszawskiego SARP (od 1948).
Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1948).

Autor m.in.:
- siedziba Ministerstwa Hutnictwa w Warszawie (1954) - współautor Mieczysław Piprek;
- ambasada PRL w Pekinie - współautor Zbigniew Karpiński - Nagroda KBUA I stopnia (1960).

Konkursy m.in.:
- SARP nr 192 - na projekty szkicowe wnętrza stacji "Metro" w Warszawie - stacja "Targowa" (1953) - współautorzy: Jan Sokołowski, Jerzy Kowarski, Jerzy Staniszkis, Zofia Czarnecka-Kowalska - II nagroda równorzędna;
- SARP nr 213 - na projekt Ambasady PRL w Pekinie (1955) - współautor Z. Karpiński - III nagroda;
- na projekt gmachu Ambasady PRL w Moskwie (1969) - wyróżnienie równorzędne.

Sekretarz OW SARP (1951-53). Sekretarz generalny SARP (1954-57), Członek ZG SARP (1957-59). Wiceprezes SARP (1957-58, 1959-69), Prezes SARP (1969-72). Członek Rady SARP. Członek GSK SARP (1961-63).
Członek Honorowy Stowarzyszenia Architektów Meksykańskich (1972).

Żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, pseudonim "Murarz". Uczestnik akcji ratowania dzieł sztuki podczas Powstania Warszawskiego.

Odznaczenia m.in.: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1969), Złota Odznaka SARP (1955), Medal XX-lecia Światowej Rady Pokoju (1969).

Mąż architektki Barbary Kowarskiej (1918-2007).

Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Stare Powązki w Warszawie.

 

****************************************************************************
WSPOMNIENIE

Śmierć, naturalny finał każdego człowieka, wywołuje zadumę nad sensem życia, nad losem człowieka, który nie stosuje się do prawideł czasu, miejsca i rodzaju zakończenia życia człowieka.
Jerzy Kowarski - wielce znacząca postać w naszym środowisku, aktywny architekt, twórca i współtwórca ważnych dla naszej kultury dzieł architektonicznych, aktywny współorganizator Stowarzyszenia Architektów Polskich po II Wojnie Światowej, jego Sekretarz Generalny w latach 1954-56, Wiceprezes 1967-69 oraz Prezes w latach 1969-1972, uczestnik niemal wszystkich ważnych wydarzeń związanych z architekturą w Polsce i wielokrotnie poza jej granicami – zmarł 3 lipca 2004 roku w Zakopanem.
Każdy, kto znał Jurka, kto był Jego bliskim kolegą, współpracownikiem a zwłaszcza przyjacielem, znał wszystkie te Jego cechy, które dla innych były niezauważalne, były ukryte pod powierzchowną surowością, niedostępnością czy nawet obcością.
Jurek był człowiekiem wrażliwym, powściągliwym w ocenach, potrzebującym ludzkiej życzliwości. Był człowiekiem prawym, rzetelnym, pracowitym. Był patriotą, traktującym swoje obywatelskie obowiązki z całą konsekwencją. Jako architekt swój obowiązek starał się realizować w twórczości architektonicznej i służeniu celom wytyczanym przez SARP.
W czasie największej swej aktywności zawodowej, w tych trudnych czasach „socrealizmu” i destrukcji architektury przez odgórne sterowanie, bronił godności zawodu z nieczęsto wtedy spotykaną odwagą cywilną.
Moja znajomość z Jerzym Kowarskim swoje początki miała w latach pięćdziesiątych minionego wieku. Wtedy Jurek był Sekretarzem generalnym SARP. Później, kolejne moje funkcje w naszym Stowarzyszeniu dawały okazję do częstych spotkań. Tak, powoli rodziła się nasza przyjaźń, która podczas wspólnej pracy w Prezydium SARP – mojej drugiej kadencji jako Prezesa a Jurka jako Wiceprezesa - znalazła swój pełny wymiar.
Wspólne starania o realizację przyjętego programu działania SARP, poza programowa troska o warunki bytowe starszych kolegów a także dobry start w zawodzie najmłodszych, były możliwe dzięki uznawaniu przez nas obydwu, a w tamtym czasie także przez cały skład osobowy naszego Prezydium – takiego samego systemu wartości.
Podejmowaliśmy także działania społeczno zawodowe poza programem SARP. Odbudowa Zamku Królewskiego, wokół niej toczące się dyskusje i spory wciągnęły nas tak znacząco, że wspólnie z Tadeuszem Zielińskim, we trzech, opracowaliśmy koreferat projektu Janka Bogusławskiego. Być może w jakimś stopniu pomogło to zakończyć spór i uzdrowić napiętą sytuację.
Dużo czasu pochłaniała nam obrona Kazimierza nad Wisłą przed inwazją zabudowy wielkimi „nowobogackimi” obiektami ważnych instytucji państwowych. Ta właśnie troska skłoniła Jurka do poświęcenia się sprawom nowej zabudowy małej skali w tym lubianym przez nas miasteczku. W skromnym zespole – konserwator zabytków dr Żórawski, arch. Kowarski oraz wojewoda lubelski Wójcik, realizowali niezależnie od formalnych dyrektyw swój program ochrony Kazimierza przed deformacjami. Z podziwem i sympatią przyglądałem się zabiegom Jurka, aby to co leżało u podstaw Jego decyzji bycia w Kazimierzu - stawało się.
Szkoda, że nieubłagany czas nakazał i w przypadku Jerzego odejście z pierwszej linii aktywności.
Ostatnie lata Jurek spędził w przyjaznym zaciszu domowym, z najbliższą mu osobą, panią Romą, w Zakopanem.
Nasze kontakty stały się w tym czasie naturalnie rzadsze, przeważnie listowne lub telefoniczne. Nie były to jednak jedynie zdawkowe, okolicznościowe życzenia czy pozdrowienia.
Jerzy Kowarski, kolega, współuczestnik działalności w SARP-ie, wieloletni mój przyjaciel trwać będzie w mojej pamięci.
Co ważniejsze trwać będzie w historii naszej kultury.
Żegnającym Jerzego na Cmentarzu Powązkowskim – Ryszardowi Jurkowskiemu –obecnemu Prezesowi SARP, Tadeuszowi Baruckiemu i niżej podpisanemu – towarzyszył akompaniament grzmotów i błyskawic letniej burzy. Można sobie wyobrazić, że to natura potwierdzała treści zawarte w przemówieniach.
Taką scenerię dla odejścia naszego VIP-a można sobie było tylko wymarzyć.

Lipiec, sierpień 2004 
Henryk B. Buszko

 

 

Galeria:

Budynek Ambasady RP w Pekinie; fot.: http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/historia/wydarzenia/chinska_republika_ludowa__65__rocznica_nawiazania_stosunkow_dyplomatycznych?channel=www (dostęp 14.05.2017)Nagrobek Jerzego Kowarskiego w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie; fot.: https://mojecmentarze.blogspot.com/2016/01/barbara-kowarska-felicjan-i-jerzy.html (dostęp 18.04.2020)

Źródła:

Udostępnij na:
Biogram dodano: 01.04.2012 | Aktualizacja: 03.07.2022, 00:58:26 | Wyświetleń od 01.01.2018 r.: 3952